In Nederland mag iedereen donaties doen aan politieke partijen. Ook ondernemingen. Donaties boven de € 5.000,- moeten worden gemeld aan de overheid. Maar bedrijven kunnen ook indirect partijen financieren door onderdelen van campagnes te betalen. Dat gaat geheel onder de radar.
Er zijn diverse antwoorden op de vraag wat erg is aan donaties en de ongelijke invloed die zij bevorderen. De dooddoener is dat dit het vertrouwen in de politiek schaadt – maar bovenal is het simpelweg ondemocratisch. Het ondermijnt het democratische uitgangspunt dat iedereen gelijke mogelijkheden heeft tot vertegenwoordiging.
Zoals de politiek theoreticus Camila Vergara beargumenteert moeten we dit zien als een vorm van corruptie: een politiek bestel dat de belangen van een kleine groep bevoordeelde burgers behartigt, ten koste van de meerderheid. Corruptie is niet per se een individueel of illegaal verschijnsel, het kan het hele systeem omvatten. Kortom: corruptie is geen exotisch fenomeen, het treedt ook hier op.
/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2021/06/web-2605binomtzigt.jpg)
Politieke donaties zijn slechts één bron van de politieke ongelijkheid in Nederland, en het fenomeen neemt slechts een relatief bescheiden vorm aan. Maar het laatste dat we nodig hebben is meer corruptie dan nu al bestaat. Het verbieden van donaties boven 5.000 euro per jaar en van stichtingen, zoals politicoloog Simon Otjes voorstelt, is een goed begin om het tij te keren. Meer transparantie aangaande donaties en het instellen van onafhankelijk toezicht zijn andere logische maatregelen. Door de invloed van geld op politieke besluitvorming aan banden te leggen komen we iets dichterbij ons zelfbeeld van een gelijkwaardig land.
Terug & verder bladeren: